Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2014

Κόρινθος: Διογένης ο κυνικός, ο Μέγας Αλέξανδρος κι ένα παιχνίδι με την ιστορία.

Αυτό το υπέροχο γλυπτό σύμπλεγμα
της ιστορικής συνάντησης
του Διογένη του κυνικού
με τον Μέγα Αλέξανδρο
που έγινε στην Αρχαία Κόρινθο
σήμερα υπάρχει στα "Καλάμια" 
σε μια μικρή πλατεία 
στην παραλία της πόλης.
Η φήμη του Διογένη έγινε γνωστή στον Αλέξανδρο
 από τον παιδαγωγό του τον Λεωνίδα που ήταν μυημένος 
στην κυνική φιλοσοφία. 
Μόλις ο Αλέξανδρος βρέθηκε
στην Κόρινθο, θέλησε να τον γνωρίσει κι έστειλε
 έναν υπασπιστή του να βρει τον Διογένη 
και να του τον παρουσιάσει. 
Αφού ο υπασπιστής τον εντόπισε στο Κράνειο,
 την αριστοκρατικότερη συνοικία της πόλης 
του είπε: Σε ζητάει ο Βασιλιάς Αλέξανδρος. 
Ο Διογένης απάντησε: Εγώ δεν θέλω να τον δω. 
Εάν θέλει αυτός ας έρθει να με δει. 
Πράγματι, ο Αλέξανδρος, 
πήγε να συναντήσει τον Διογένη.
Ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Διογένης είχαν
 μια μακρά συζήτηση με μεγάλη σημασία που σώθηκε 
από τον Δίονα τον Πλουσαραίο. 
Σε αυτή, ο Διογένης εξηγεί στον Αλέξανδρο
 πότε ένας Βασιλέας είναι ωφέλιμος.
 Ο Διογένης αποδίδει την ωφελιμότητα ενός βασιλιά 
στο “Εάν είναι ωφέλιμος στο λαό”. 
Για να δώσει ένταση σε αυτόν τον ισχυρισμό του λέει.
 “Εάν κατακτήσεις όλη την Ευρώπη 
και δεν ωφελέσεις τον λαό, τότε δεν είσαι ωφέλιμος. 
Εαν κατακτήσεις όλη την Αφρική και την Ασία
 και δεν ωφελέσεις το λαό, πάλιν δεν είσαι ωφέλιμος. 
Ακόμα και εάν περάσεις τις στήλες του Ηρακλέους
 και διανύσεις όλο τον ωκεανό και κατακτήσεις 
και αυτή την ήπειρο που είναι μεγαλυτέρα της Ασίας
 και δεν ωφελέσεις τον λαό, πάλι δεν είσαι ωφέλιμος 
γιατί δεν ωφελείς το σύνολο”. 
Η συνάντηση λοιπόν του Μ. Αλεξάνδρου με τον Διογένη
 έγινε περίπου την Άνοιξη του 336πΧ, 
χρονιά που ο Αλέξανδρος, εξ’ ονόματος
 του πατέρα του Φιλίππου Β΄, Βασιλιά 
της Μακεδονίας, συγκαλεί στην Κόρινθο
 αντιπροσώπους όλων 
των ελληνικών πόλεων για να πάρουν αποφάσεις
 για την εκστρατεία εναντίον των Περσών. 
Ο Αλέξανδρος ανακηρύσσεται
 στρατηγός-αυτοκράτορας 
και όλες οι πόλεις, εκτός από την Σπάρτη 
που δεν παραβρέθηκε, αποφασίζουν να δώσουν στρατό 
για την επιτυχή έκβαση στην εκστρατεία, 
ενώ τα ναυπηγεία της Κορίνθου αρχίζουν
 να κατασκευάζουν 160 τριήρεις που θα ισχυροποιήσουν 
στο έπακρο τον στόλο του Αλεξάνδρου 
(Κατά πάσα πιθανότητα, οι κορινθιακές τριήρεις
 αποτελούσαν το 70% του στόλου) 
και θα του επιτρέψουν ν’ αποκτήσει υπεροχή 
και στο ναυτικό σκέλος της εκστρατείας.
Τον πλησιάζει ο Αλέξανδρος και του λέγει 
“Είμαι ο Βασιλεύς Αλέξανδρος”. 
Ο Διογένης ατάραχος απαντά 
“Και γώ είμαι ο Διογένης ο Κύων”.
 Ο Μέγας Αλέξανδρος απορεί και του λέγει 
“Δεν με φοβάσαι;” 
Ο Διογένης απαντάει “Και τί είσαι; Καλό ή κακό;”.
 Ο Αλέξανδρος μένει σκέπτικος. 
Δεν μπορεί ένας βασιλεύς να πεί ότι είναι κακό, 
και άμα είναι καλό, γιατί κάποιος να φοβάται το καλό; 
Αντί να απαντήσει ο Αλέξανδρος τον ρωτάει πάλι 
“Τί χάρη θές να σου κάνω;”
 Και ο Διογένης ξανά με λογοπαίγνιο απαντά 
“Αποσκότησόν με”.
 Βγάλε με δηλαδή από το σκότος, την λήθη, 
και δείξε μου την αλήθεια. 
Με το έξυπνο λογοπαίγνιο του Διογένη, 
η απάντηση του μπορεί και να εννοηθεί 
εώς “Σταμάτα να μου κρύβεις τον ήλιο”, 
καθώς οι κυνικοί πίστευαν 
πώς η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται 
στη λιτότητα, στη ζεστασιά του ήλιου
 και δεν ζητεί τίποτα από τα υλικά πλούτη. 
Μόλις το άκουσε αυτό ο Αλέξανδρος 
είπε το περίφημο:”Εάν δεν ήμουν Αλέξανδρος, 
θα ήθελα να ήμουν Διογένης”.
Ήταν η καίρια φράση ενός σοφού ενάντια
 στην ανελέητη και γελοία πολλές φορές
 καθημερινότητα και τους κανόνες της, 
η απάντηση απέναντι στην εξουσία
 και τους μηχανισμούς της, η πίκρα
 για την έλλειψη αλήθειας, ουσίας, 
συνείδησης - μιας καθαρής ανάσας τέλος πάντων
 μέσα στο σκουπιδομάνι. 
Ωστόσο, ο φωτογραφικός μου φακός
ευτύχισε να "παίξει", 
καθώς απαθανάτιζε,
αυτό το ανέμελο παιχνίδι 
των δυο αυτών παιδιών
με το γλυπτό και την ιστορία
και το είδε από μια διάσταση
ας την πούμε έτσι:
Αθέλητη εικαστική πρόταση;
ή ακόμη και ως ένα:
παιχνίδι καλλιτεχνικό δρώμενο;
Όπως άλλωστε και να το πούμε
το γεγονός δεν αλλάζει
πως ο φωτογραφικός μου φακός ήταν εκεί
κι εγώ τυχερός που το απαθανάτισε.
'Ισως θα έπρεπε να θυμόμαστε 
αυτή τη φοβερή αμφισημία στη φράση του Διογένη,
 κάθε φορά που αναλωνόμαστε σε περιττές εντάσεις
 και περιττά βάσανα, στη σπατάλη 
της καθημερινής μας ζωής! 
Υ.Γ: Θα είχε τεράστιο Παγκόσμιο ενδιαφέρον
 αν (για παράδειγμα) ανακαλύπταμε
 έστω και αποσπάσματα από ένα έστω
 έργο του Διογένη 
(έγραψε τουλάχιστον 7 που γνωρίζουμε
 μόνο από αναφορές άλλων τον αριθμό τους και τίτλους).
 Για τον τάφο του...ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί 
να προκύψει στο μέλλον αφού γνωρίζουμε 
ότι τάφηκε στην Κόρινθο στην Ανατολική πύλη
που "έβλεπε" προς τον Σαρωνικό κόλπο
 και από πάνω τοποθετήθηκε κύων 
από λευκό μάρμαρο Πάρου. 
Μπορεί λοιπόν η αρχαιολογική σκαπάνη...
..........αλλά μπορεί και να εξαφανίστηκε για πάντα
 όταν οι Ρωμαίοι (146 π.Χ) έκαναν
 την Κόρινθο Βοσκοτόπι για περίπου 100 χρόνια.

Δεν υπάρχουν σχόλια :