Ωστε να ονομάζονται Έλληνες όσοι συμμετείχαν στα αγαθά αυτής της παιδευτικής δραστηριότητας.

Ο Ισοκράτης (436-338 π.Χ.), 

σχετικά με την καταγωγή των Ελλήνων, αναφέρει:

 "Διότι κατοικούμε αυτήν την χώρα, 

χωρίς ούτε να εκδιώξουμε άλλους εξ αυτής

 ούτε να την καταλάβουμε έρημο

 ούτε να εγκατασταθούμε σε αυτήν 

ως ανάμεικτος ομάδα από διάφορα ανόμοια φύλα,

 απεναντίας είναι τόσον ευγενές 

και γνήσιο το γένος μας, ώστε τη χώρα,

 στην οποίαν είδαμε το πρώτο φως, 

εξακολουθούμε συνεχώς να κατοικούμε, 

διότι είμεθα αυτόχθονες και μόνον εμείς 

από όλους τούς άλλους έχουμε το δικαίωμα 

να προσφωνούμε την πόλη μας με τις ίδιες λέξεις, 

δια των οποίων προσαγορεύομε

 τούς πλέον γνωστούς συγγενείς". 

(Ισοκράτης, «Πανηγυρικός», 24 -25)

Και στην αρχαία ελληνική:

 «....Ταύτην γάρ οικούμεν ούχ εταίρους εκβαλόντες 

ούδην έρημον καταλαβόντες ούδην 

εκ πολλών εθνών μιγάδες συλλεγέντες, 

αλλά ούτω καλώς καί γνησίως γεγόναμεν, 

ώστε εξ ήσπερ έφυμεν, ταύτην έχοντες 

άπαντα τόν χρόνον διατελούμεν, αυτόχθονες όντες

 καί τών ονομάτων τοίς αυτοίς οίσπερ 

τούς οικειωτάτους τήν πόλιν έχοντες προσειπείν: 

μόνοις γαρ ημιν των Ελλήνωντην αυτήν τροφόν

 και πατρίδα και μητέρα καλέσαι προσήκει..»

(Ισοκράτης, «Πανηγυρικός», 24-25).

Συνεχίζοντας το επιδεικτικό μέρος του λόγου του, 

ο ρήτορας τόνισε ότι στην Αθήνα αναδείχθηκε

 και καλλιεργήθηκε η τέχνη του λόγου, 

που με τον παιδευτικό της χαρακτήρα βελτίωσε

 ηθικά τους ανθρώπους και επέτρεψε 

την αρμονική συμβίωσή τους. 

Η πόλη ξεπέρασε στον τομέα αυτό 

τους υπόλοιπους Έλληνες τόσο πολύ, 

ώστε να ονομάζονται Έλληνες 

όσοι συμμετείχαν στα αγαθά 

αυτής της παιδευτικής δραστηριότητας.

 . . . . καὶ τούς τε σοφοὺς καὶ τοὺς ἀμαθεῖς 

δοκοῦντας εἶναι ταύτῃ πλεῖστον 

ἀλλήλων διαφέροντας, ἔτι δὲ τοὺς εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς

 ἐλευθέρως τεθραμμένους ἐκ μὲν ἀνδρίας καὶ πλούτου 

καὶ τῶν τοιούτων ἀγαθῶν οὐ γιγνωσκομένους,

ἐκ δὲ τῶν λεγομένων μάλιστα καταφανεῖς 

γιγνομένους, καὶ τοῦτο σύμβολον

 τῆς παιδεύσεως ἡμῶν ἑκάστου πιστότατον 

ἀποδεδειγμένον, καὶ τοὺς λόγῳ καλῶς χρωμένους

 οὐ μόνον ἐν ταῖς αὑτῶν δυναμένους, 

ἀλλὰ καὶ παρὰ τοῖς ἄλλοις ἐντίμους ὄντας.

 [50] τοσοῦτον δ' ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν

 περὶ τὸ φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, 

ὥσθ' οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι

 γεγόνασι, καὶ τὸ τῶν Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκε

 μηκέτι τοῦ γένους ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι, 

καὶ μᾶλλον Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως

 τῆς ἡμετέρας παρά τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας.